Hoe ziet het Geheugen Eruit?

Op deze pagina vindt u informatie over hoe het geheugen opgebouwd is. Het geheugen is een ingewikkeld netwerk in het brein dat bestaat uit vele onderdelen, zoals het kortetermijngeheugen en het langetermijngeheugen [1]. Het speelt een belangrijke rol in het onthouden en herinneren van informatie uit uw dagelijks leven. Denk hierbij aan telefoonnummers onthouden, maar ook personen van vroeger herinneren. Waar bestaan deze onderdelen uit? 

Wat is het
Kortetermijngeheugen?

Het kortetermijngeheugen gebruikt u om kort informatie te onthouden. Hier wordt informatie vanuit de zintuigen (het sensorisch geheugen) en informatie uit het langtermijngeheugen gebruikt om tot bewuste ervaringen te komen.
Het kortermijngeheugen is dus een soort ‘verwerker’ van informatie en wordt daarom vaak het werkgeheugen genoemd. 

30 Seconden Informatie Vasthouden 

In het kortetermijngeheugen wordt informatie maar tijdelijk onthouden, vaak niet langer dan 20-30 seconden [2]. Hierdoor werkt het goed voor informatie die u ook maar tijdelijk hoeft te onthouden, zoals iets dat u wilt opzoeken.

7 +/- 2 Items Onthouden

Het werkgeheugen kan ongeveer 7 +/- 2 afzonderlijke stukjes informatie onthouden, 5 tot 9 items. Dit wordt het ‘magische getal’ genoemd [3]. Het kortetermijngeheugen is wel beperkt qua capaciteit. Er zijn echter manieren om dit uit te breiden, een van deze manieren heet ‘chunking’. 

Wat is Chunking?

Chunking is het opdelen van een stuk informatie in kleinere delen, waardoor het makkelijker wordt om die informatie te onthouden.
Hoe werkt dit precies? De reeks 1-4-2-0-2-5 bestaat uit 6 afzonderlijke stukjes die u apart zou kunnen onthouden. Echter zou u ook de reeks kunnen opdelen in 1-4-2 en 0-2-5, waardoor de reeks bestaat uit 2 stukjes die u moet onthouden.  

Wat is het
Langetermijngeheugen? 

Het langetermijngeheugen gebruikt u om ervaringen en kennis te herinneren voor een lange tijd, soms zelfs voor uw hele leven. Het werkt dus als een soort bibliotheek met verschillende categorieën. Het langetermijngeheugen bestaat uit twee onderdelen, het procedureel en het declaratief geheugen. 

Herinneren Hoe u iets moet doen 

Het procedureel geheugen speelt een rol in herinneren hoe u iets moet doen, zoals autorijden, schoenveters strikken en een muziekinstrument bespelen. U denkt misschien niet meer actief na over hoe u uw schoenveters strikt, dat lijkt vanzelf te gaan. Dit zijn namelijk ‘procedures’, bepaalde aanwijzingen, die u hebt opgeslagen en waarover u niet meer bewust na hoeft te denken [4]. 

Herinneren Wat iets is 

Het declaratief geheugen speelt een rol in het herinneren van feiten en gebeurtenissen.  
In tegenstelling tot het procedureel geheugen doet u hier vaak bewust beroep op, zoals in de voorbeelden uit het onderstaande stuk naar voren komt. Dit deel van het geheugen bestaat uit twee onderdelen: 

• Episodisch geheugen. In dit deel van het declaratief geheugen worden gebeurtenissen opgeslagen. Hierin is opgeslagen wanneer een gebeurtenis heeft plaatsgevonden (tijd) en waar de gebeurtenis heeft plaatsgevonden (context) [5].
  Als u bijvoorbeeld een familielid zou vragen wat hij of zij tijdens een feestdag als Kerst heeft gedaan, dan doet u beroep op diens episodisch geheugen; 

• Semantisch geheugen. In dit deel van het declaratief geheugen wordt taalbegrip, woordenschat en algemene kennis opgeslagen. U kunt dit zien als een encyclopedie van al uw kennis. Als u bijvoorbeeld Trivial Pursuit zou spelen, doet u beroep op de algemene kennis uit uw semantisch geheugen! 

Voor onze oefeningen maken we gebruik van de wisselwerking tussen het kortetermijngeheugen en het langetermijngeheugen.
Bent u hier benieuwd naar? Ga dan naar de interventie!

Wilt u nog meer weten over het geheugen? Ga naar de website van Alzheimer Nederland voor meer informatie over het geheugen. 

Bronnen 

[1] Eling, P. (2014). Wat elke professional over het geheugen moet weten. Bohn Stafleu van Loghum. 
[2] Naire, J. S. (2003). Sensory and working memory. In A. F. Healy & R. W. Proctor (red.), Handbook of Psychology, Volume 4: Experimental Psychology. New York: Wiley. 
[3] Miller, G. A. (1956). The magic number seven plus or minus two: Some limits in our capacity for processing information. Psychological Review, 63, 81-97. 
[4] Schacter, D. L. (1996). Searching for memory: The brain, the mind, and the past. New York: Basic Books. 
[5] Zimbardo, P., Johnson, R., & McCann, V. (2016). Psychology: core concepts. Pearson.